Otyłość a motywacja

Tyjemy, ponieważ jesteśmy nieszczęśliwi czy jesteśmy nieszczęśliwi ponieważ tyjemy? A może dieta i nasz wygląd w ogóle nie mają znaczenia i nie wpływają na nasze poczucie własnej wartości? Czy postrzeganie siebie poprzez wygląd i nadmierną masę ciała zmienia się z wiekiem, czy jest tak samo istotne dla osób młodych jak i starych?

Otyłość a społeczeństwo

Otyłość stanowi coraz bardziej powszechny problem zdrowotny i społeczny. Dotyczy zarówno dzieci, dorosłych jak i osób starszych. Według danych uzyskanych podczas badań przeprowadzonych w 2016r. w Polsce 53% kobiet i 68% mężczyzn ma nadwagę, a 23% kobiet i 25% mężczyzn należy do osób otyłych. W grupie osób poniżej 20 r.ż. dziewczynki z nadwagą stanowią 20%, chłopcy 31%, natomiast otyłość wśród dziewcząt oscyluje wokół 5% oraz 13% w przypadku chłopców. Przewidywana liczba osób z nadwagą i otyłością wśród wszystkich grup wiekowych będzie wzrastać w kolejnych latach. Wiąże się to również ze zwiększoną zapadalnością na choroby powiązane z nadmierną masą ciała i nieprawidłowym odżywianiem jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy zwyrodnienie stawu kolanowego.  

Przyczyny powstawania otyłości

Przyczyn otyłości jest wiele, zarówno takich jakie wynikają z braku wiedzy na temat zdrowego odżywiania, zastępowania droższej żywności tańszą i przetworzoną, szybkim trybem życia, w którym nie znajdujemy czasu na samodzielne gotowanie jak i takich, które są skutkiem braku aktywności fizycznej.

Psychologiczne przyczyny gromadzenia nadmiernej masy ciała, która w konsekwencji prowadzi do otyłości wynikają często z odreagowania codziennego stresu, zaburzenia kontrolowania ilości przyjmowanego pożywienia czy łagodzenia przykrych stanów emocjonalnych i poczucia samotności.

Jakie poczucie własnej wartości ma osoba szczupła, a jakie otyła? Na to pytanie nie ma jednej odpowiedzi, ponieważ każdy z nas różni się od siebie.

O tym czy mamy prawidłową masę ciała, nadwagę czy otyłość możemy dowiedzieć się z wielu źródeł informacji znajdujących się w Internecie. W 1832 roku belgijski matematyk Adolf Quetelet opracował wskaźnik masy ciała BMI, dzięki któremu wyznaczył zakresy oceny masy ciała dla osób dorosłych. Do określenia prawidłowego rozwoju dziecka wykorzystywane są natomiast siatki centylowe.

Jednak, kiedy staniemy na wagę, zmierzymy swoją wysokość i finalnie obliczymy już nasze BMI, to zarówno osoby z prawidłową jak i nadmierną masą ciała mogą być zadowolone lub niezadowolone z otrzymanego rezultatu. To czy czujemy się dobrze ze swoim ciałem nie ma żadnego związku ze wskaźnikiem masy ciała BMI. Podobnie dzieje się w przypadku młodych osób poniżej 18 r.ż., które w różny sposób odczuwają zmiany swojego ciała i subiektywnie postrzegają siebie jako osoby szczupłe lub otyłe, nie uwzględniając często wyników pomiarów.    

Najważniejsze w określeniu prawidłowego sposobu myślenia o otyłości jest nie tylko odnalezienie jej przyczyn. Istotne jest również wyznaczenie powodu, dla którego chcemy być otyli. Osoby, która chce być otyła nie zachęci nigdy wykład o ilościach witamin i składników mineralnych znajdujących się w warzywach, owocach czy produktach pełnoziarnistych. Osób lubiących słone, słodkie i tłuste przekąski może nie zachęcić wegetariański obiad z makaronu z pomidorami i szpinakiem. Ludzie, którzy osiągnęli swoją pozycję społeczną, posiadają wystarczające środki, żeby kupić dowolne jedzenie w sklepie czy restauracji pewnie nie dadzą przekonać się do tego, żeby odmawiać sobie czegokolwiek lub ograniczyć ilość jedzenia.

Jeżeli jednak potrafimy określić, kiedy czujemy się dobrze, jaką muzykę lubimy i jakie filmy się nam podobają to jesteśmy w stanie odpowiedzieć sobie na pytanie czy lubimy siebie i czy lubimy swoje ciało. Jeżeli potrafimy zadbać o ładne ubrania dla siebie, ładne samochody i telefony, możemy też spróbować zadbać o ładnych siebie i siebie polubić. I nie może to być szybka zmiana, ale długofalowa, zaplanowana strategia odchudzania. Określenie tego, co samemu potrafię zrobić, a w czym potrzebuję pomocy. Co jest największym problemem, a co łatwiej pokonam. Wyznaczenie celu jaki chcę osiągnąć.

Pomimo problemów własnych, rodzinnych i tych, które dotykają nas w najbliższym otoczeniu, każdy może się zmienić. Tylko i aż trzeba zacząć. Samo nic się nie uda i żaden problem się nie rozwiąże. Motywacji do odchudzania jest tak samo dużo jak przyczyn otyłości. Dlatego jeżeli nie chcesz mieć nadwagi, nie chcesz być otyły, czujesz że twoje ciało może być inne – znajdź swoją motywację.

Źródła:

1. Makara-Studzińska M., Buczyjan A., Morylowska J. Jedzenie – przyjaciel i wróg. Korelaty psychologiczne otyłości. Przegląd piśmiennictwa. Zdr Publ 2007;117(3):392-396.  
2. Juruć A., Bogdański P. Osobowość w rozmiarze XXL. Psychologiczne czynniki ryzyka otyłości. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2011, tom 2, nr 1, 34–42.
3. Raport Departamentu Analiz i Strategii Narodowego Funduszu Zdrowia. Cukier, otyłość – konsekwencje. Przegląd literatury, szacunki dla Polski. Data publikacji: 21.02.2019
4. https://pl.wikipedia.org/wiki/Wskaźnik_masy_ciała